U trung mô gan

Đại cương

U trung mô (hamartoma) gan là u lành tính thường gặp đứng thứ 2 sau u máu gan (chiếm 18-30%), đứng thứ 3 trong cách u gan nói chung.
Bệnh thường gặp ở trẻ dưới 2 tuổi (80%).
Thường gặp ở trẻ nam nhiều hơn
Khối u đa số ở thuỳ phải của gan ( 75%) (hình 1), chỉ có 3% có ở cả hai thuỳ.
U trung mô gan có thể phát triển đến kích thước rất lớn, nhưng cũng có thể tự thoái triển
Đôi khi từ HTMG có thể phát triển thành sarcoma phôi không biệt hoá với biến đổi nhiễm sắc thể hoặc có thể xuất hiện u nguyên bào gan.

Nguyên nhân

Triệu chứng lâm sàng

Hầu như không có triệu chứng
Ở trẻ sơ sinh nếu như u kích thước lớn có thể gây ra các triệu chứng do khối u chèn ép như suy tim, suy hô hấp, rối loạn đông máu
Ở trẻ lớn, phát hiện bụng chướng tăng dần hoặc sờ thấy khối u ổ bụng. Ngoài ra, trẻ có thể có các biểu hiện buồn nôn, nôn ói (do khối u chèn ép dạ dày, ruột), chán ăn, chậm tăng cân, vàng da, đau bụng (ít gặp)…

Cận lâm sàng

Ngày nay nhiều trường hợp phát hiện được nhờ siêu âm trước sinh
Các xét nghiệm máu và sinh hóa thường không đặc hiệu trong chẩn đoán u trung mô gan.
Siêu âm, CT, MRI bụng cho thấy hình ảnh khối u gan dạng nang lớn, bờ phân múi, chứa nhiều vách hoặc hình ảnh khối đặc chứa các nang nhỏ. Thành phần mô đặc của u bắt quang sau tiêm thuốc cản quang (hình 3).

Chẩn đoán phân biệt

Điều trị

Điều trị tốt nhất là phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn khối u với mép cắt là diện gan lành
Mở chỏm nang hoặc dẫn lưu nang là biện pháp điều trị không triệt để, có tỉ lệ tái phát và biến chứng cao.
Ghép gan (được xem xét khi khối u trung mô gan quá lớn ở cả 2 thùy không thể cắt bỏ được).

Tiên lượng và theo dõi

Tài liệu tham khảo

Trần Ngọc Sơn, Vũ Mạnh Hoàn, Phó Hồng Điệp (2011), Chẩn đoán và điều trị Hamartoma trung mô gan ở trẻ em, Tạp chí Y Học Thành phố Hồ Chí Minh, 15 (3), tr. 97-100.
Andrews W.S., Kane B., and Hendrickson R.J (2019), Lesions of the Liver, Holcomb and Ashcraft’s Pediatric Surgery , 7th ed, Elsevier, pp. 1031-1065.

Phẫu thuật Nhi