Thủng dạ dày ở trẻ sơ sinh

Đại cương

• Thủng dạ dày trong thời kì sơ sinh hiếm gặp, tuy nhiên tỉ lệ tử vong do thủng dạ dày khá cao.
• Đa số những trường hợp thủng dạ dày ở trẻ em thường không có nguyên nhân.

Nguyên nhân

• Vô căn
• Thiếu oxy, non tháng
• Teo môn vị, teo tá tràng, xoắn ruột, dò khí- thực quản
• Khiếm khuyết cơ của dạ dày
• Do đặt thông dạ dày
• Thông khí áp lực dương, dùng thuốc indomethacin, corticosteroid

Triệu chứng lâm sàng

• Triệu chứng lâm sàng của thủng dạ dày khá đa dạng.
• Hầu hết các trường hợp xuất hiện trong vòng 5 ngày tuổi đầu tiên.
• Trẻ thường non tháng hay có tiền sử thiếu oxy.
• Trẻ có thể nôn ra sữa hay ra máu.
• Triệu chứng điển hình là trướng bụng đột ngột.
• Sau đó, tiến triển đến suy hô hấp, rối loạn huyết động và shock với các dấu hiệu như hạ thân nhiệt, tím, tay chân lạnh, không hoặc tiểu ít.
• Bụng ngày càng trướng, có thể nề đỏ thành bụng và phù nề da bìu.

Chẩn đoán

• Thủng dạ dày được chẩn đoán bằng X quang bụng
• X quang bụng không sửa soạn: có hình ảnh hơi tự do với liềm hơi dưới hoành (hình 1), không thấy bóng hơi dạ dày.
• X quang bụng có thuốc cản quang: thuốc lan tràn từ dạ dày ra ổ bụng (hình 2).

Điều trị

Điều trị thủng dạ dày là phẫu thuật

Chuẩn bị trước mổ

• Truyền dịch và truyền máu chống Shock
• Đặt nội khí quản giúp thở trong những trường hợp suy hô hấp
• Kháng sinh phổ rộng
• Xét nghiệm: công thức máu, chức năng đông máu, ion đồ, chức năng gan thận, khí máu động mạch

Phẫu thuật

• Đường mổ ngang trên rốn
• Thám sát tìm lỗ thủng, thường là ở bờ cong lớn
• Cắt lọc mô hoại tử. Trong một số trường hợp lỗ thủng lớn, hoại tử dạ dày lan rộng phải cắt bỏ một phần dạ dày.
• Khâu lại dạ dày.
• Rửa ổ bụng với nước muối sinh lý ấm
• Khâu vết mổ

Chăm sóc sau mổ

• Nuôi ăn tĩnh mạch
• Kháng sinh
• Thay băng vết mổ
• Cho ăn lại khi dịch dạ dày ra trong, chụp dạ dày cản quang không thấy xì dò, thường sau mổ 7 ngày.
• Xuất viện khi bệnh nhân ăn lại được và vết mổ lành.

Tái khám

Một tuần, 3 tháng , 6 tháng sau mổ. tái khám ngay nếu có triệu chứng giống lần đầu

Tài liệu tham khảo

1. Teru K, Iwa J, et al. (2012), “Etiology of neonatal gastric perforation: a review of 20 years’ experience”.Pediatric Surgery International,28, pp 9-14.
2. Robert K Minkes (2011) “Gastric Perforation”. Newborn Surgery, (3), pp.450-454.
3. Richard J. Leone, Jr, and Irwin H. Krasna (2000) “Spontaneous Neonatal Gastric Perforation: Is It Really Spontaneous?” J Pediatr Surg, 35,pp1066-1069.