Nang ống mật chủ

Đại cương

• Nang ống mật chủ là tình trạng giãn bẩm sinh của đường mật trong và ngoài gan.
• Các nước phương Tây bệnh hiếm gặp tần suất bệnh từ 1/100.000 đến 1/150.000.
• Ở các nước châu Á, tần suất lên đến 1/1.000.
• Bệnh thường gặp ở nữ nhiều hơn nam từ 3-4 lần.

Phân loại

• Loại I: Nang ống mật chủ hình cầu hay hình thoi (hình 1A, B và C)
• Loại II: Túi thừa ống mật chủ (Hình 1D)
• Loại III: Sa ống mật chủ (hình 1E)
• Loại IV: Đa nang OMC
• Loại V: Bệnh caroli với nhiều nang đường mật trong gan

Chẩn đoán

• Triệu chứng thường gặp: đau bụng, nôn ói, sốt, vàng da, đôi khi sờ bụng có 1 khối vị trí bụng trên phải (dưới sườn phải).
• Đôi khi trẻ không có triệu chứng, được phát hiện tình cờ hoặc khi đã có biến chứng.

Phương tiện xét nghiệm, hình ảnh nào trong chẩn đoán?

• Siêu âm bụng: phương pháp hình ảnh nhanh không xâm lấn, độ nhạy cao.
• Chụp Ct-scan bụng, cộng hưởng từ mật-tụy. Thường chụp cộng hưởng từ mật-tụy thường quy trước mổ giúp xác định những biến thể của đường mật và những tổn thương của đường mật trong gan đi kèm
• Một số xét nghiệm máu khác: chức năng gan, men tụy, chức năng đông máu…

Biến chứng

• Nhiễm trùng đường mật.
• Vỡ thủng nang.
• Sỏi mật, viêm túi mật.
• Viêm tụy.
• Vàng da tắc mật.
• Xơ gan, áp xe gan.
• Ác tính hóa…

Điều trị

• Hiện nay phương pháp điều trị là phẫu thuật.
• Phẫu thuật nội soi là lựa chọn đầu tiên.
• Chuẩn bị trước mổ:
  • Kháng sinh dự phòng nhiễm trùng.
  • Điều chỉnh các rối loạn nước điện giải, đông máu (nếu có).
  • Nâng cao thể trạng.
  • Phẫu thuật sớm ở trẻ khi phát hiện nang.
  • Nguyên tắc phẫu thuật là cắt toàn bộ nang, nối ống gan chung – hỗng tràng theo Roux-en-Y (hình 2).
• Chăm sóc sau mổ
  • Kháng sinh tĩnh mạch phổ rộng.
  • Cho ăn lại sau 48h.
  • Rút ống dẫn lưu sớm khi có thể.

Biến chứng sau mổ: ít gặp

• Nhiễm trùng
• Xì miệng nối mật ruột.
• Chảy máu.
• Tắc ruột do dính.
• Viêm tụy cấp và rò tụy.
• Hẹp miệng nối mật-ruột.
• Sỏi mật.
• Suy gan: do xơ gan.
• Ác tính: hiếm gặp.

Tái khám

• Tiên lượng tốt.
• Tái khám sau 1 tuần, 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng và sau đó mỗi năm.

Tài liệu tham khảo

• “Nang đường mật”. Ngoại nhi lâm sàng, Nhà xuất bản Y Học. tr.508-519.
• Gonzales K.D., Lee H. (2012), “Choledochal cyst”, Pediatric Surger, 7th edi, Elsevỉe Saunders, pp. 1331-1339.