U ác buồng trứng

Đại cương

• U ác buồng trứng chiếm 1,5% các u ác tính ở trẻ em. Ít gặp ở trẻ dưới 10 tuổi.
• Các u có nguồn gốc biểu mô hay u quái thường lành tính.
• Các u tế bào mầm thường ác tính.
  • U nghịch mầm (u ác tính buồng trứng thường gặp nhất ở trẻ em)
  • U túi noãn hoàng,
  • Carcinom đệm nuôi,
  • U quái chưa trưởng thành,
• 75% u ác được chẩn đoán ở giai đoạn II – IV. Tuy nhiên, đa số u tế bào mầm thường được chẩn đoán ở giai đoạn I do u tăng kích thước nhanh.

Phân loại u buồng trứng

Theo nguồn gốc

• U tế bào mầm (85%)
  • U quái (thường gặp nhất trong u tế bào mầm) (xem thêm bài u quái ở trẻ em)
  • U nghịch mầm (thường gặp thứ 2)
  • U túi noãn hoàn
  • Carcinom đệm nuôi
  • Carcinom phôi
  • Bướu nguyên bào sinh dục
  • Bướu đa phôi
  • Bướu tế bào mầm hỗn hợp ác tính
• U tế bào biểu mô (dịch, nhầy,…)
• U đệm dây sinh dục (granulosa, Leydig-Sertoli)

Triệu chứng

• Đau bụng là triệu chứng thường gặp nhất (50 – 75%), do xoắn, vỡ, xuất huyết.
• Bụng to, khối ở bụng
• Chảy máu âm đạo, đau bụng kinh, trễ kinh…
• Dậy thì sớm

Cận lâm sàng

• Xét nghiệm: AFP, Beta HCG, CA 125, CEA, LDH.
• Siêu âm: hỗ trợ chẩn đoán, đánh giá tình trạng xâm lấn, di căn
• CT scan: chẩn đoán, đánh giá sự xâm lấn, di căn u.
• Xạ hình xương

Điều trị

• Đa mô thức kết hợp phẫu thuật, hóa trị, xạ trị.
• Phẫu thuật cắt buồng trứng chứa bướu, phần phụ, cắt mạc nối lớn, sinh thiết hạch vùng, rửa ổ bụng làm cell block.

Tiên lượng

• Tiên lượng của bệnh phụ thuộc vào kết quả phẫu thuật, giai đoạn bệnh, mô học…
• Nhìn chung, các loại u tế bào mầm đáp ứng khá tốt với hóa trị và xạ trị.

Tái khám theo dõi

• Bướu ác buồng trứng có tỉ lệ tái phát khá cao. Do đó việc tái khám theo dõi là cần thiết.
• Sau khi xuất viện, tái khám mỗi tháng trong năm đầu, mỗi 2 tháng trong năm thứ 2, mỗi 3 tháng trong năm thứ 3 để theo dõi (AFP, Beta HCG, hình ảnh học…).

Tài liệu tham khảo

• Al-Salem A.H. (2014), Ovarian Cysts and Tumors, An illustrated guide to pediatric surgery, Springer, pp. 461 – 468.
• Chaopotong P, Therasakvichya S, Leelapatanadit C, Jaishuen A, Kuljarusnont S. (2015). Ovarian Cancer in Children and Adolescents: Treatment and Reproductive Outcomes. Asian Pac J Cancer Prev. 2015;16(11):4787-90. doi: 10.7314/apjcp.16.11.4787.
• Mahadik K, Ghorpade K. (2014). Childhood ovarian malignancy. J Obstet Gynaecol India ;64(2):91-4. doi: 10.1007/s13224-014-0533-4.